Czy wiesz to o zmysłach?

 

Czyż ciało człowieka nie jest ciekawe i pełne niespodzianek? Jedną z bardziej interesujących kwestii jest odbiór bodźców i świata zewnętrznego. Służą nam do tego zmysły. Już od najmłodszych lat jesteśmy z nimi zapoznawani, ale posiadamy o nich pobieżne informacje. Wiemy wtedy tylko tyle, że dysponujemy słuchem, węchem, wzrokiem, dotykiem i smakiem.

Przebodźcowanie

Na co dzień nie zdajemy sobie sprawy, jakie znaczenie w codziennym życiu mają zmysły. Zdarza się, że możemy odczuwać nadmiar bodźców, które odbieramy zmysłami. Regularnie spotkać się można z nadwrażliwością sensoryczną u dzieci i osób dorosłych. Czujemy się bombardowani informacjami. Główne skojarzenie jest wtedy ze zmysłem wzroku lub słuchu, …lecz tak naprawdę może dotyczyć każdego zmysłu! Na przykład za głośna muzyka, zbyt intensywne światło, silne odczuwanie struktur zmysłem dotyku. Reakcja naszego organizmu jest wtedy nadmierna i przeważnie potrzebujemy czasu na wyrównanie wspomnianego stanu. Osoby, które są świadome jak działają na nie zewnętrzne sygnały są w stanie szybko reagować lub nawet w miarę możliwości zapobiegać przebodźcowaniu. Nadwrażliwość potrafi urastać do rangi poważnego problemu, jeśli zmagająca się z nią osoba sobie nie radzi. Nadmiar sygnałów zewnętrznych może wzbudzać chęć ucieczki i „buntować” nasz organizm do unikania dużych grup ludzi, dostosowywania swojego planu dnia, by ograniczyć „niebezpieczne” bodźce, co może wpływać na pogorszenie relacji z innymi ludźmi, którzy niekoniecznie muszą rozumieć nasz problem.

Synestezja

Synestezja jest stanem neurologicznym (nie chorobą!), kiedy informacja, która miała być dostarczona do jednego ze zmysłów dociera do kilku z nich(1). Polega to między innymi na tym, że:

•     słuchając dźwięków widzisz kolory
•     słuchając dźwięków czujesz jakiś zapach
•     widząc, że ktoś jest dotykany również ten dotyk odczuwasz (tzw. Mirror touch)
•     jedząc posiłek odczuwasz go także zmysłem słuchu.

Synestezja może być dziedziczona genetycznie, a ludzie jej doświadczający mogli szybciej rozwijać się w dzieciństwie. Tych reakcji nie da się przewidzieć, są samoistne. Są także trwałe, ponieważ skojarzenie np. dźwięku z kolorem pozostaje takie samo przez kolejne lata. Badania naukowe sugerują, że osoby obdarzone synestezją mają większą predyspozycję do artystycznych hobby. Może się wydawać, że więcej jest takich kobiet niż mężczyzn, ale prawdopodobnie kobiety są bardziej otwarte by o tym rozmawiać(2).

Zmysły

Powszechnie mówi się o pięciu zmysłach wymienionych na początku artykułu. Jednak poza nimi wyróżnić można zmysł równowagi, a coraz częściej mówi się także o zmyśle intuicji. Nasz organizm non stop rejestruje bodźce odbierane za pomocą zmysłów, ale, na co dzień nie zwracamy szczególnej uwagi na ich istotność. Dopiero, gdy pewne zmysły mamy osłabione np. ze względu na chorobę, zaczynamy je doceniać i zwracać uwagę na to jak bardzo są połączone z emocjami i jak są ważne w przeżywaniu naszej codzienności. Są idealnym połączeniem świata zewnętrznego z naszym wnętrzem.

(1)https://www.healthline.com/health/synesthesia

(2)https://www.webmd.com/brain/what-is-synesthesia